W świecie nowoczesnego i szybko rozwijającego się przemysłu, gdzie jakość, niezawodność i bezpieczeństwo konstrukcji są priorytetem, badania nieniszczące (NDT) odgrywają bardzo istotną rolę. Jednak, by móc profesjonalnie je wykonywać, konieczna jest odpowiednia certyfikacja personelu NDT. Najbardziej rozpoznawalnym i uznanym systemem jest właśnie certyfikat zgodny z normą PN-EN ISO 9712.

Zanim jednak zapiszesz się na kurs, warto wiedzieć, na czym polega ta certyfikacja, jakie są jej etapy, czego się spodziewać na szkoleniu i czy ta ścieżka rzeczywiście odpowiada Twoim oczekiwaniom i predyspozycjom.

Czym jest certyfikat ISO 9712?

Norma PN-EN ISO 9712 określa wymagania dotyczące kwalifikacji i certyfikacji personelu wykonującego badania nieniszczące definiując poziomy uprawnień i powiązane z tymi poziomami zakresy kompetencji. Norma ta mówi nam również jaki czas powinien być poświęcony na określone zagadnienia w danej metodzie, co pośrednio definiuje nam programy szkoleniowe NDT.

W przeciwieństwie do uprawnień wewnętrznych w firmie, certyfikat ISO 9712 jest międzynarodowym dokumentem, uznawanym w wielu krajach i branżach przemysłowych – od lotnictwa, przez energetykę, po budownictwo i przemysł petrochemiczny- tu dużo zależy od wybranych sektorów (przemysłowych i wyrobu) w jakich ten certyfikat uzyskamy.

Jakie i czym są sektory przemysłowe i wyrobu zgodnie z normą PN-EN ISO 9712?

Sektory wyrobu określają nam w zakresie postępowania z jakimi wyrobami uzyskaliśmy kompetencje w danej metodzie. Zgodnie z normą PN-EN ISO 9712 wyróżnia się następujące sektory przemysłowe:

(c) Odlewy
(f) Odkuwki
(w) Złącza spawane
(t) Rury
(wp) Wyroby przerabiane plastycznie z wyjątkiem odkuwek
(p) Materiały kompozytowe

Sektory przemysłowe natomiast określają rodzaj i branżę w jakiej będzie możliwe wykonywanie badań NDT. Certyfikacja w danym sektorze determinuje również jakie zagadnienia będzie posiadał program szkolenia NDT. Wyróżnia się następujące sektory przemysłowe:

(m) Wytwarzanie
(s) Badania przed- i eksploatacyjne, w tym wytwarzanie
(r) Eksploatacja taboru kolejowego
(a) Lotnictwo

Najczęściej wybierana jest certyfikacja w multisektorze, czyli w sektorach przemysłowych wytwarzanie i Badania przed-i eksploatacyjne (6 i 7) oraz sektorach wyrobu c, f, w, wt.

Osoba z certyfikatem ISO 9712 może, m.in., legalnie i profesjonalnie wykonywać:

badania ultradźwiękowe (UT),
badania radiograficzne (RT),
badania magnetyczno-proszkowe (MT),
badania penetracyjne (PT),
badania wizualne (VT),
badania prądami wirowymi (ET)

A także w innych, przywołanych w normie PN-EN ISO 9712 metodach, np. test szczelności LT.

Certyfikat można zdobyć w trzech poziomach:

• pierwszym
• drugim
• trzecim

Każdy poziom posiada swoje, określone przez normę, kompetencje, przy czym poziom 3 jest poziomem najwyższym.

Dlaczego warto zdobyć certyfikat ISO 9712?

• Wzrost szans na zatrudnienie – większość firm zajmujących się badaniami poszukuje inspektorów NDT posiadających kwalifikacje zgodnie z PN-EN ISO 9712.
• Uznanie międzynarodowe – certyfikat jest rozpoznawany w całej Europie i wielu krajach świata.
• Możliwość pracy na kontraktach zagranicznych – m.in. w Norwegii, Niemczech, Kanadzie czy na Bliskim Wschodzie.
• Realna ścieżka rozwoju zawodowego – od poziomu pomocnika do eksperta (Level 3).
• Stabilna i dobrze płatna branża techniczna – coraz większe zapotrzebowanie na specjalistów. 

Dla kogo jest certyfikacja?

Certyfikacja ISO 9712 przeznaczona jest dla osób, które chcą zawodowo zajmować się kontrolą jakości, a tym samym wykonywać badania nieniszczące materiałów. To dobry wybór dla:

• absolwentów szkół technicznych (technik mechanik, inżynier spawalnik, inżynier materiałowy),
• pracowników produkcji i działów jakości,
• osób szukających nowego, specjalistycznego zawodu z przyszłością,
• spawaczy i operatorów maszyn chcących się przekwalifikować.

Nie jest wymagana znajomość fizyki i matematyki na poziomie akademickim ani posiadanie wyższego wykształcenia – niezbędne natomiast będzie logiczne myślenie, dokładność i umiejętność interpretacji dokumentacji technicznej.

Jak wygląda droga do certyfikatu ISO 9712?

1. Wybór metody i poziomu certyfikacji

Wybór konkretnej metodę badań (np. VT, MT, UT, PT, RT) oraz poziom:

• Poziom 1 (Level 1) – podstawowy, wykonywanie badania pod nadzorem.
• Poziom 2 (Level 2) – pełna samodzielność, możliwość interpretacji wyników,wystawianie wiążących raportów.
• Poziom 3 (Level 3) – zaawansowany, nadzór nad personelem, tworzenie procedur i interpretacja norm i przepisów.

Większość osób zaczyna od poziomu 2 w jednej metodzie. Oferta kursów na rynku oferuje możliwość zrobienia od razu kursu na poziomie 1 + 2, a tym samym zdania egzaminu certyfikującego na poziomie drugim.

2. Szkolenie w akredytowanym ośrodku

Szkolenie trwa od kilku do kilkunastu dni, w zależności od wybranej metody. Zajęcia dzielą się na:

• teorię – zjawiska fizyczne, przepisy, normy, klasyfikacja niezgodności,
• praktykę – obsługa aparatury, wykonanie badań na próbkach, interpretacja wyników.

W trakcie kursu otrzymujesz też szczegóły wybranego kursu NDT: materiały szkoleniowe i próbne testy egzaminacyjne. Kursy NDT jest kursem stacjonarnym i na tę chwilę nie odbywają się kursy NDT online.

3. Zdanie egzaminu teoretycznego i praktycznego

Egzamin przeprowadzany jest przez niezależną jednostkę certyfikującą. Składa się z dwóch części:

• Teoria: test wyboru (egzamin ogólny z danej metody, egzamin specjalistyczny z danej metody)
• Praktyka: wykonanie badań + ocena wyników + sporządzenie raportu, stworzenie instrukcji badania.

Egzamin odbywa się zazwyczaj od razu po kursie, a w przypadku uzyskania pozytywnego wyniku uzyskuje się certyfikat zgodny z PN-EN ISO 9712.

4. Spełnienie wymagań praktyki zawodowej i badań lekarskich

Aby otrzymać certyfikat, musisz również:

• udokumentować określoną liczbę godzin praktyki zawodowej (np. 3–12 miesięcy w zależności od metody),
• przedstawić orzeczenie lekarskie, potwierdzające zdolność widzenia

Dopiero po spełnieniu tych warunków i pozytywnym wyniku egzaminu, otrzymujesz certyfikat ważny przez 5 lat (przedłużenie), a po 10-ciu latach konieczna jest recertyfikacja.

Podsumowanie – czy warto?

Zdecydowanie tak – jeśli szukasz zawodu z konkretnymi kwalifikacjami, uznaniem i dobrymi perspektywami. Certyfikacja ISO 9712 otwiera drzwi do pracy nie tylko w Polsce, ale i za granicą. To świetny wybór dla osób technicznych, dokładnych i szukających stabilnej pracy z możliwością rozwoju. ISO 9712 to międzynarodowa certyfikacja NDT, uznawana w wielu branżach. Certyfikat otwiera drogę do dobrze płatnej pracy jako inspektor jakości (np. wykonujący kontrolę złączy spawanych), kontroler NDT, operator badań itp. To inwestycja, która się zwraca – zarówno zawodowo, jak i finansowo.

Opublikowano 01.10.2025